ΠΙΚΡΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ

Η πίκρα,όταν υπάρχει,δένεται στο μάγουλο,

γλιστράει από τη μύτη και πέφτει στο μικρό

πηγάδι που τη δέχεται σαν ξένο σώμα.

Ύστερα κατεβαίνει τη σκοτεινή στοά,

έρποντας κάποτε,μα τη φλογίζει ελπίδα

να βρή την καρδιά,να ξαποστάσει εκεί.

Στο δρόμο συναντά καβούρια των λιμνών

και λίγο φως που ξέφυγε του ήλιου.

Πιάνει κουβέντα με τα κύτταρα,

πάνω στις απολήξεις σκαρφαλώνει,

ακούει το ρόχθο του πελάου και τρέμει.

Καθώς το λένε οι ναυτικοί,μπορεί

ποτέ η πίκρα να μη δή στεριά.

ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ-ΤΟ ΑΓΓΕΙΟ ΜΕ ΤΑ ΣΧΗΜΑΤΑ,ΛΕΥΚΩΣΙΑ 1973

ΣΠΑΤΑΛΗ ΧΡΩΜΆΤΩΝ

Χορτάριασαν οι ταράτσες

Η συννεφιά κάνει πιό στέρεους τους ήχους

Και το πέταγμα των πουλιών

Διαγράφει ακανόνιστα σχήματα στον αέρα

Πριν σβήσει η στιγμή στο αεράκι της άνοιξης

Με φευγαλέα ανοίκεια στιχουργήματα

Χθες είδα ένα άκαρπο δέντρο

Με κάτι κατακόκκινα άνθη

Σπατάλη είπα

Μέσα μου ζήλεψα

ΕΓΚΛΕΙΣΜΟΣ

Αφού ξέμεινα από όραση

το ρίχνω στη μεταφυσική

με την αφή πλέον μονάχα

ψηλαφητά στις επιφάνειες

να βρώ τ'ανοίγματα

Φθαρμένος ο τείχος απ'το υπερβολικό βάρος των καρφιών

και τους σοβάδες ξεφλουδισμένους

Είναι σκοτάδι

χωρίς καμία έξοδο ελεύθερη

Πως μπήκες Κύριε;

ΤΟ ΝΕΡΟ

Το νερό αλάνθαστο γνωρίζει

το βάρος εκείνου που βυθίζεται.

Με όργανα υψίστης ακριβείας

εκχέει μιαν απίστευτα ακριβή(ως

το πολλοστημόριο) και δίκαιη ποσότητα.

Μια ισόποση έξωση,σαν παραχώρηση

για καθετί βαρύτερο.

(Η αρχή του ειδικού βάρους ως σύνεση

αυτοφυής.Ως βούληση αυτόφωρη.)

Από πριν γνωρίζει το εκτόπισμα.

Καθρεφτίζει το σώμα του

και το θυμάται.

Θυμήσου:

Είσαι εκείνο που σου επιστρέφει.

Εκείνο που του εμπιστεύτηκες.

Εκείνο που,εκτοπίζοντας,σε υψώνει

και σε κρίνει.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΠΡΑΤΙΚΑΚΗΣ-ΤΟ ΝΕΡΟ,ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ 2002

ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑ

Είδα ακέραιο το πρόσωπο

καθώς έπεφτε

απ'των στημένων φακών

τα είδωλα

η θρυμματισμένη υφή

της λάμας άστραφτε

χωρίς καθόλου να

 διακόπτει την

 εξαίσια πτώση

ANΩNYMO

Κάποιος είπε ότι οι άγγελοι

 μας ζηλεύουν,

γιατί  στερούνται την δυνατότητα

που παραχωρεί ο Θεός στους ανθρώπους

 να βαδίζουν σε εκούσιες θλίψεις

 χάριν του Ονόματός Του

ΦΤΕΛΙΑ

 

Εγώ τον ξέρω το βυθό,λέει.Τον έχω γνωρίσει με την πιό βαθιά μου ρίζα:

Είναι αυτό που φοβάσαι.

Εγώ δεν το φοβάμαι:Έχω βρεθεί εκεί.

Να'ναι η θάλασσα που αφουγκράζεσαι μέσα μου;

Η πίκρα της;

Ή η φωνή του κενού,που πάντα σε τρέλαινε;

Ο έρωτας είναι μια σκιά.

Πώς ψεύδεσαι και θρηνείς στο κατόπι του

Άκου:αυτές είναι οι οπλές του:έφυγε τρέχοντσς,σαν άλογο.

Έτσι κι εγώ όλη νύχτα θα καλπάζω ορμητικά,

Μέχρι να γίνει πέτρα το κεφάλι σου,το μαξιλάρι σου ένας μικρός ιππόδρομος,

Που θ'αντηχεί,που θ'αντηχεί.

Ή θα'θελες να σου'φερνα του φαρμακιού τον ήχο;

Τώρα ακούγεται η βροχή,αυτή η απέραντη σιωπή.

Κι αυτός είναι ο καρπός της:λευκός σαν δηλητήριο.

Κι έχω υποστεί τις θηριωδίες της δύσεως.

Καμένη ως τη ρίζα

Τα πυρακτωμένα ηλεκτρικά μου νήματα καιόμενα,ορθά,ένα συρμάτινο χέρι.

Τώρα γίνομαι κομμάτια,ραβδιά που εκτινάσσονται.

Άνεμος τέτοιας βιαιότητας

Δε θα ανεχτεί παρατηρητές:Πρέπει να ουρλιάξω.

Η άγονη σελήνη,είναι κι αυτή ανελέητη

Άσπλαχνα θα μ'έσερνε κοντά της,

Η λάμψη της με τραυματίζει.Ή μπορεί να την έχω εγώ αιχμαλωτίσει.

Την αφήνω να φύγει.Την αφήνω να φύγει.

Φθίνουσα κι επίπεδη,σαν να'χει υποστεί ριζική επέμβαση.

Πώς μ'έχεις έτσι προικίσει με τους εφιάλτες σου που με κατέχουν.

Με κατοικεί μια κραυγή.

Κάθε βράδυ φτεροκοπά προς τα έξω

Ψάχνοντας,με τ'αγκίστρια της,κάτι ν'αγαπήσει.

Πως με τρομάζει αυτό το σκοτεινό πράγμα

Που μέσα μου κοιμάται

Ολημερός νιώθω τις απαλές,ανάλαφρες δονήσεις του,τη μοχθηρία του.

Σύννεφα περνούν και διασκορπίζονται.

Αυτά είναι τα πρόσωπα του έρωτα,αυτά τα χλομά κι αλύτρωτα;

Γι'αυτά λοιπόν ταράζεται η καρδιά μου;

Είμαι ανίκανη για περισσότερη γνώση.

Τι είναι αυτό,αυτό το πρόσωπο

Τόσο δολοφονικό μέσα στο βρόχο των κλαδιών του;-

Με τα φιδίσια οξέα του φιλά.

Μαρμαρώνει τη θέληση.Αυτά είναι τα απομονωμένα,αργόσυρτα σφσλματα

Που σκοτώνουν,σκοτώνουν,σκοτώνουν.

SYLVIA PLATH, Ποιήματα.Μετάφραση Κατερίνα Ηλιοπούλου

Εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ,2003

ΩΡΕΣ

Ώρα ακέραιη

μικρή ώρα μεσημεριού

ή πρωινού

ίσως και μεσονύχτια ώρα

που στάζει απαντοχή

 στο ημίφως

 ώρα  συμπονετική

- στα ρολογια

 δεν θα βρεθεί

ίχνος

ανθρώπινου χρόνου-

ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΣΤΟΛΙΣΜΟΥ

  σώμα που στεκόταν σχεδόν αόρατο

εκείνο το ομιχλώδες πρωινό

σε ξύλινους πασσάλους και τανυσμένα σχοινιά

υποβασταζόμενο απ'τις φρικτές υποψίες του πλήθους

αργότερα που άνοιξε ο καιρός

  σαν τις κλωστές που περνούσαν οι γυναίκες απ'τα στολισμένα άνθη

  έτσι εγκατέλειπε χωρίς θλίψη

τη χοάνη του πέτρινου μνημείου

ΠΡΩΤΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ

Ἀνάστα ὁ Θεός

ΟΥ ΓΑΡ ΚΑΘΕΞΕΙ ΤΥΜΒΟΣ

Μάτην  φυλάττεις τόν τάφον,κουστωδία

Οὐ γάρ καθέξει τύμβος αὐτοζωίαν 

Στίχοι από το μηνολόγιο του όρθρου Μ.Σαββάτου

 Φωτογραφία από το βιβλίο "ΟΡΜΥΛΙΑ.ΙΕΡΟ ΚΟΙΝΟΒΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ"

 ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΟΜIΛΟΥ ΕΤΑΙΡΙΩΝ INTERAMERICAN,1992

ΚΗΠΟΣ

Φωτογραφία από το βιβλίο "ΟΡΜΥΛΙΑ.ΙΕΡΟ ΚΟΙΝΟΒΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ"

 ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΟΜIΛΟΥ ΕΤΑΙΡΙΩΝ INTERAMERICAN,1992

Ἦν δέ ἐν τῶ τόπω  ὃπου ἐσταυρώθη,
κῆπος καί ἐν τῶ κήπω μνημεῖον καινόν,
ἐν ὦ οὐδέπω  οὐδείς ἐτέθη.

ΙΑ'ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ Μ.ΠΕΜΠΤΗ ΕΣΠΕΡΑΣ

(Ιω.ιθ' 41)

ΝΙΠΤΗΡΑΣ

 Μαθητῶν ἑσπέρας Θεός πόδας,

Οὗ ποῦς πατῶν ἦν εἰς Ἐδέμ δείλης πάλαι.

Στίχοι εἰς τόν Ἱερόν Νιπτήρα

ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ ΜΕΓ.ΠΕΜΠΤΗΣ

ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΣΚΡΗΝΙΟ

Βίαια έπεσε το τεράστιο πήλινο δοχείο

που στόλιζε το παλιό σκρίνιο

Θρυμματίστηκε μπροστά στο πρόσωπό του

Μπηγμένα κομμάτια αιχμηρά

και εκροή αιμάτων

Βουλιάζει η σάρκα

κάτω απ'το βάρος του πόνου

μην αντέχοντας

Εμφανής κίνδυνος να μην πατηθεί

από άλλον ανύποπτο όπως θα σηκωθεί απ' τον

βαθύ ύπνο

ώσπου την ίδια την μορφή του πηλού παίρνοντας

χώρια τα μάτια

χώρια η μύτη

κομματιασμένα

μαζί με του δοχείου το δέρμα

στα υγρά κολυμπούν

Της μίξης

Ο ΕΝΕΣΤΩΣ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ

Ο Πεντζίκης δεν είναι ηθικιστής,αλλά γνήσιος βυζαντινός.Είναι ο αριστοκράτης της εκκλησίας.Αυτό επιβεβαιώνεται και από προφορικές μαρτυρίες αγιορειτών πατέρων,οι οποίοι τον γνώρισαν και ένοιωσαν την εν Χριστώ βιοτή του.Μια ζωή που αποστρέφεται την φαντασία.Μια ζωή που δεν έχει σχέση με τον ρομαντισμό και τον ιδεαλισμό,γιατί μπορεί εφ'όλου του σώματος να κάνει το σημείο του σταυρού,και έτσι να φτάνει στην πολυπόθητη ανάσταση.

(Απόσπασμα από το πρόλογο)

ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Ομ.ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΑΔΗΣ

"Ο ΕΝΕΣΤΩΣ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ"ΣΤΟΝ Ν.Γ

ΠΕΝΤΖΙΚΗ,ΕΚΔΟΣΕΙΣ Π.ΠΟΥΡΝΑΡΑ,ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2002

ΕΝΑ ΔΕΝΤΡΟ

Το δέντρο αυτό είχε φυτρώσει στο πάνω μέρος του κήπου,

ψηλό,μοναχικό,ευθυτενές-ίσως το ύψος του να πρόδιδε μια μυστικήν ιδέα παρείσακτου.Ποτέ δεν έδωσε

λουλούδια και καρπούς,μόνο μια σκιά μακριά που χώριζε στα δυό τον κήπο

κ'ένα μέτρο ανεφάρμοστο για τα σκυμμένα,φορτωμένα δέντρα.

Κάθε βράδυ,όταν έσβηνε το ένδοξο ηλιόγερμα,ένα παράξενο,πορτοκαλί πουλί κούρνιαζε σιωπηλό στο φύλλωμά του

σαν τον μοναδικό καρπό του-μια μικρή χρυσή καμπάνα

σ'ένα πράσινο,θεόρατο καμπαναριό.Όταν κόψαν το δέντρο,

εκείνο το πουλί γύριζε με μικρές,άγριες κραυγές επάνω του

γράφοντας κύκλους στον αγέρα,γράφοντας στο λιόγερμα το σχήμα του δέντρου ανεξάντλητο '

κι αυτή η μικρή καμπάνα

σήμαινε αόρατη ψηλά,και πιο ψηλά απ'το ύψος του.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ,ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ-ΚΕΔΡΟΣ 1985

ΔΟΛΕΡΟΝ ΦΑΡΜΑΚΟΝ

Μικρόν ὀδυνᾶ με,οἲμοι,

ἡ ἁμαρτία δολερόν ἒχουσα

  φάρμακον

  αὐτή μοι  συνήγορος,

αὐτή καί κατήγορος ἀναδείκνυται

  τήν δοκοῦσαν συμβουλεύειν

 αὐτήν βλέπω ἐπίβουλον

  αὐτή βοθρίσαι σπεύδει με,

αὐτῆς με λύτρωσε,σωτήρ,

  ὁ θέλων πάντας τούς ἀνθρώπους σωθῆναι.

ΡΩΜΑΝΟΥ ΜΕΛΩΔΟΥ, ΥΜΝΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΤΕΤΑΡΤΗΝ 

 ΤΗΣ ΠΕΜΠΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ,ια'

Εκδόσεις Χ.ΜΠΟΥΡΑΣ,ΑΘΗΝΑ 1997

Η ΣΑΛΑ

Μια σκούρα θάλασσα πλημμυρίζει εντός μας

Ν'αλλάξουμε θέση δεν αρκεί

Η ίδια βοή,όπως και χθες μακραίνει

μα δεν χάνεται

παρότι σφραγίσαμε κάθε χαραμάδα

 το φως  μπαίνει

ψηλά σαν μια σκοτεινή οπή στο ταβάνι

από κει δίοδο θα βρούν

  οι  κάψουλες του λιμού

   να κατέβουν στη σάλα.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΣΥΜΒΟΛΩΝ

Ὃλες οἱ μυστικιστικές παραδόσεις συμπίπτουν στή βεβαιότητα ὃτι ἡ ἀλήθεια τοῦ μυστηρίου συλλαμβάνεται μέ την βοήθεια συμβόλων.Ἡψυχή,λέει κάπου ὁ ἃγιος Ἰσαάκ,ἒχει "δύο μάτια".Τό ἓνα βλέπει τήν ἀλήθεια μέ σύμβολα.Τό ἂλλο  κατά πρόσωπο.Γιά νά ἀνοίξει το δεύτερο εἶναι άνάγκη νά προηγηθεῖ τό πρῶτο.Οἱ μύθοι καί οἱ τελετουργίες ἐνεργοποιοῦν ἓναν κόσμο συμβόλων καί δημιουργοῦν συνθῆκες μετοχῆς στή μυστική σημασία τους.

Ὁ Πλάτων λέει ἐπίσης ὃτι ὁ μύθος δέν εἶναι ἀληθινός μέ τόν τρόπο πού εἶναι  ἀληθινή μιά ἀφήγηση ἢ μιά λογική πρόταση.Ἐκλογικεύοντας τόν μύθο χάνουμε τἠν πρόσβαση στο γνῶθι σαυτόν.

Ὁ μύθος εἶναι ἀληθινός παρά τό γεγονός ὃτι μπορεῖ νά εἶναι ψευδής κρινόμενος ἀπό λογική ἢ ἱστορική ἂποψη.Σέ ἀντίθεση μέ τή λογική καί τή νατουραλιστική ἀλήθεια,πού διέπουν τόν ἀπομυθοποιημένο χῶρο,ὁ μύθος ἐπιτρέπει τή μετοχή σέ μιάν ἂλλου τύπου ἀλήθεια.Τό σύμβολο ἐπιτρέπει τή γνώση τοῦ ἀγνώστου μέ μή λογικό τρόπο:"ἀγνώστως".

Θεόδωρος Ζιάκας,Η ΕΚΛΕΙΨΗ ΤΟΥ ΥΠΟΚΕΙΜΈΝΟΥ,ΑΡΜΌΣ-2001

ΙΕΡΟΣ ΤΟΠΟΣ

"Ἀδιαλείπτως προσεύχεσθε"(Α'Θεσσ.,ε' 17),προτρέπει ἐπίμονα ὁ Ἀπόστολος Παῦλος,γιατί ἡ προσευχή εἶναι ἡ πηγή τῆς ὑπάρξεώς μας καί ἡ πιό οἰκία μορφή τῆς ζωῆς μας."Εἲσελθε εἰς τό ταμεῖον σου,καί κλείσας τήν θύραν σου πρόσευξαι τῶ πατρί σου τῶ ἐν τῶ κρυπτῶ"(Ματθ.στ'6).Αύτά τά λόγια μᾶς καλοῦν νά εἰσέλθουμε στόν ἑαυτό μας καί νά κάνουμε ἐκεῖ ἓνα ἱερό.Ὁ "ἱερός τόπος" εἶναι ἡ ἀνθρώπινη καρδιά.Ἡ ζωή τῆς προσευχῆς, ἡ πυκνότητα,τό βάθος καί ὁ ρυθμός της εἶναι τό μέτρο τῆς πνευματικῆς μας ὑγείας καί μᾶς ἀποκαλύπτουν τόν ὶδιο τόν ἑαυτό μας.

"Καί πρωί ἒννυχα λίαν ἀναστάς ἐξῆλθε καί  ἀπῆλθε,εἰς ἒρημον  τόπον,κἀκεῖ προσηύχετο"(Μάρκ. α' 35).

Ὁ "ὲρημος τόπος" κατά τούς ἀσκητάς ἐσωτερικεύεται καί σημαίνει τήν αὐτοσυγκέντρωση ἑνός πνεύματος συγκεντρωμένου στόν ἑαυτό του καί σιωπηλοῦ.Σ'αὐτό τό ἐπίπεδο,ὃπου ὁ ὰνθρωπος κατορθώνει ἐπιτέλους νά σιωπήση,τοποθετεῖται ἡ ἀληθινή προσευχή καό ὁ ἂνθρωπος δέχεται τήν ἐπίσκεψη τοῦ μυστηρίου.

Γιά νά ἀκούσουμε τή φωνή τοῦ Λόγου,πρέπει νά μάθουμε ν'ἀκούμε τή σιωπή του.Καί πρέπει νά τό μάθουμε,κυρίως,γιατί αὐτή εἶναι ἡ γλώσσα τοῦ "μέλλοντος αἰῶνος".Ἡ "σιωπή τοῦ πνεύματος" εἶναι ἀνώτερη ἀκόμα καί ἀπό τήν προσευχή.Ἡ ἐμπειρία τῶν Πατέρων εἶναι κατηγορηματική:

ἂν στή ζωή μας δέν ξέρουμε νά δίνουμε θέση στήν περισυλλογή καί στή σιωπή,εἶναι ἀδύνατον νά φθάσουμε σ'ἒνα ἀνώτερο ἐπίπεδο καί νά μπορέσουμε νά προσευχώμαστε στους δημόσιους χώρους.

Ἡ προσευχή μᾶς κάνει νά συνειδητοποιήσουμε ὃτι ἓνα μέρος τῆς ὑπάρξεώς μας εἶναι βουτηγμένο στήν ἀμεσότητα,διαρκῶς ἐμπερίστατο καί διεσπασμένο,καί ὃτι ἓνα ἂλλο  μέρος τῆς ὑπάρξεώς μας τό παρατηρεῖ μέ ἒκπληξη καί συμπόνια.

Π.ΕΥΔΟΚΙΜΩΦ "Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ.Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ"

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΔΙΑΚΟΝΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ,1980

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΛΟΣ

Η θεία έμπνευση σ'εγκατέλειψε,φίλε μου.

Τι σου μένουν πια;Οι επιθυμίες...

Μ'αυτές δεν πας μακριά.

Το πολύ

Ως την εκπλήρωση ή τη διάψευσή τους.

Αλλιώς,αλλιώς είναι

Όταν έρχεται να κατοικήσει μέσα σου

Των δαιμόνων το σόι.

Σέρνουν μαζί τους σαν δεμένο με φωτιά

Τον αργό θάνατό σου.

Είναι χαρούμενοι μες στα σπλάχνα σου.

Κάτω απ'το στήθος σου είναι ζεστά.

Τρώνε από σένα και σκεπάζονται.

Έξω χειμώνας βαρύς.

Δεν είναι ότι θέλουνε να σ'αφανίσουν.

Μα,όπως γίνεται ένας σεισμός

Κι αλλάζει ο θαμμένος πλευρό

Για να βολέψει τις αλυσίδες του,

Έτσι κουνάν και σπάνε τη σκέψη σου

Κι ερείπια κάνουν τα καλά σου έργα.

Λένε οι φίλοι:"Δέστε ένα πουλί!"

Λένε οι εχθροί:"Δέστε το κλουβί του".

Μα σένανε σε τρώνε οι δαίμονες

Και στον εαυτό σου,μονάχα σ'αυτόν,

Σε μεταμορφώνουν.

Και τι είσαι τάχα χωρίς θεία έμπνευση;

Κάποιος που  θ'αγαπηθεί από τους ανθρώπους.

Κάποιος που όλα τα δώρα της νιότης του

Θα τα ξοδέψει.

Ή,αν είσαι απ'τούς πολύ λυπημένους,

Κάποιος που έκρυψε από το φως του ήλιου

Των δακρύων του τα μαργαριτάρια.

Με την έμπνευση διώκεσαι.

Δεν κυνηγούν το φόνο μα το πένθος.

Θέλει σπηλιές να βρίσκεις και ρουμάνια.

Θέλει να μη μοιραστείς ποτέ

Το ψωμί σου.

Έλα τώρα,μη σκαλίζεις τα χαρτιά σου.

Άλλο μην ταπεινώνεσαι.

Το βράδυ κλείνει τα παράθυρά του.

Κλάψε.

ΔΗΜΗΤΡΑ Χ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ,Απ'την ποιητική συλλογή ΦΟΡΤΙΟ,Εκδόσεων ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ,Αθήνα 1997