ΕΞΟΝΤΩΣΗ

Και αφού σ'εξοντώσουν

θά'ναι ακόμη ωραίος

ο κόσμος εξαιτίας σου

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ

Φωτογραφίες από San Gimignano,Italy

ΣΤΑ ΣΥΝΟΡΑ ΤΩΝ ΑΝΤΙΘΕΤΩΝ

Να γιατί γράφω.Γιατί ἡ Ποίηση ἀρχίζει ἀπό κεῖ πού την τελευταία λέξη δεν την ἒχει ὁ θάνατος.Εἶναι ἡ λήξη μιᾶς ζωῆς και ἡ ἒναρξη μιᾶς ἂλλης,πού εἶναι ἡ ἲδια με την πρώτη ἀλλά πού πάει πολύ βαθιά,ὥς το ἀκρότατο σημεῖο πού μπόρεσε ν’ἀνιχνεύσει ἡ ψυχή,στα σύνορα τῶν ἀντιθέτων,ἐκεῖ πού ὁ  Ἣλιος κι ὁ  Ἃδης ἀγγίζονται.Ἡ ἀτελεύτητη  φορά προς το φῶς το φυσικό πού εἶναι ὁ Λόγος,και το φῶς το  Ἂκτιστο πού εἶναι ὁ Θεός.Γι’αὐτό  γράφω.Γιατί με γοητεύει  νά ὑπακούω  σ’αὐτόν πού δεν γνωρίζω,πού εἶναι  ὁ ἑαυτός μου ὁλάκερος,ὂχι ὁ μισός πού ἀνεβοκατεβαίνει τους δρόμους και «φέρεται ἐγγεγραμμένος στα μητρῶα ἀρρένων τοῦ Δήμου».

Εἶναι σωστό να δίνουμε στο ἂγνωστο το μέρος πού τοῦ ἀνήκει,να γιατί πρέπει να γράφουμε.Γιατί ἡ Ποίηση μᾶς ξεμαθαίνει ἀπό τον κόσμο,τέτοιον πού τον βρήκαμε,τον κόσμο τῆς φθορᾶς πού,ἒρχεται κάποια στιγμή να δοῦμε ὃτι εἶναι ἡ μόνη ὁδός για να ὑπερβοῦμε τη φθορά,με την ἒννοια πού ὁ θάνατος εἶναι ἡ μόνη ὁδός για την Ἀνάσταση.

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ,ΑΝΟΙΧΤΑ ΧΑΡΤΙΑ  

ΣΥΛΛΑΒΙΚΗ ΓΡΑΦΗ

Ο ήλιος και τα κύματα
είναι μια γραφή συλλαβική
 που την αποκρυπτογραφείς μονάχα
στους καιρούς της λύπης και της εξορίας

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ

ΣΤΙΓΜΕΣ

όπου κι αν βάλω πλώρη εδώ αράζω,
το σκοτάδι με χρωστάει στο φώς

Η γή στη θάλασσα,
η φουρτούνα στη γαλήνη

Ω χαρά τραυματισμένη,
μιας στιγμής χωρητικότητα
που κλονίζει αιώνες

Θυμώνει ο ήλιος,

ο ίσκιος του αλυσοδεμένος

κυνηγάει τη θάλασσα

Σ'ένα πελώριο διάστημα χύνεται το φώς
Γεμίζει οράματα γλυπτά κι είδωλα φέγγους

Υπάρχει ένα στήθος που χωράει τα πάντα

ΟΙ ΣΤΙΧΟΙ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ "ΟΙ ΚΛΕΨΥΔΡΕΣ ΤΟΥ ΑΓΝΩΣΤΟΥ"(ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ-1940)

ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΙΔΙΩΤΙΚΑ

Το μόνο πράγμα που παίρνει μαζί του πεθαίνοντας ο άνθρωπος είναι το μικρό εκείνο μέρος της περιουσίας του που ίσα ίσα δεν ενδιαφέρει κανέναν άλλο.Κάτι λίγες αισθήσεις ή στιγμές,δυο τρείς νότες κυμάτων,την ώρα που το μαλλί το παίρνει ο αέρας με τα γλυκά ψιθυρίσματα μες στο σκοτάδι,λίγες μέντες από δυό κοντά κοντά βαλμένες ανάσες,ένα τραγούδι βαρύθυμο σαν βράχος μαύρος,και το δάκρυ,το δάκρυ της μιας φοράς,το για πάντοτε.Όλα όσα μ'άλλα λόγια κάνουν την αληθινή του φωτογραφία,την καταδικασμένη να χαθεί και να μην επαναληφθεί ποτέ. 
Αποδίδω μεγάλη σημασία σ'αυτό το έσχατο του εαυτού μας αντίτυπο.Που εαν συμβεί να διακρίνουμε πίσω του αφρισμένη τη θάλασσα ή λευκό το σπιτάκι,να μην προσπερνάμε,τάχατες οι ανώτεροι εμείς,παρά να γονυπετούμε και να κάνουμε το σταυρό μας με δέος.
(ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ)

ΦΩΤΕΙΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ

Σε σκοτεινές περιόδους,όπου η ανθρώπινη ζωή καταπατήται βάναυσα στο όνομα μιας αφηρημένης ευμάρειας και που η ασύστολη προπαγάνδα βαφτίζει το αναιδές ψεύδος αδήριτη ανάγκη και μονόδρομο αλήθειας,η σκέψη η στερεωμένη στη νηφαλιότητα καθίσταται επιτακτική.




Φωτεινότητα και διαφάνεια, οι ιδιότητες που καθόρισαν τον τόπο που λέγεται Ελλάδα.Κάθε υψηλή ποίηση δεν αρκέστηκε ποτέ στο "νυν έχον"αλλά επεκτάθηκε στο "δυνατόν γενέσθαι",κάτι που δεν εκτιμήθηκε πάντοτε ίσως γιατί οι ομαδικές νευρώσεις δεν το επέτρεψαν,ή γιατί ο ωφελιμισμός δεν άφησε τα μάτια των ανθρώπων ανοιχτά όσο χρειάζεται.

Η ομορφιά και το φως συνέβη να εκληφθούν ανώδυνα ή άκαιρα.Κι όμως.Η διεργασία που απαιτείται για να φτάσει κανείς στο σχήμα του αγγέλου είναι πολύ πιο επώδυνη από την άλλη που εκμαιεύει όλων των λογιών τους δαιμόνους.Φαίνεται πως έχουμε φτάσει στο Απόλυτο αδιέξοδο,μας έχουν αρπάξει ότι πολύτιμο είχαμε και έτσι γυμνούς και ταπεινωμένους μας περιφέρουν στις αγορές του κόσμου,χλευάζοντας και γελώντας για το κατάντημα μας.

Ο ποιητής εδώ επιμένει να μιλάει για μυστήριο και για ομορφιά.Την ομορφιά που είναι μια οδός-η μόνη ίσως οδός-προς το άγνωστο μέρος του εαυτού μας,προς αυτό που μας υπερβαίνει.
Ο ποιητής μιλάει για τη γλώσσα:μου δόθηκε να γράφω σε μια γλώσσα που μιλιέται μόνον από μερικά εκατομμύρια ανθρώπων.Παρόλα αυτά, μια γλώσσα που μιλιέται επί δυόμιση χιλιάδες χρόνια χωρίς διακοπή και με ελάχιστες διαφορές.Η παράλογη αυτή φαινομενικά διάσταση αντιστοιχεί και στην υλικοπνευματική οντότητα της Ελλάδας που είναι μικρή σε έκταση χώρου και απέραντη σε έκταση χρόνου.



Λέμε και το διαπιστώνουμε κάθε μέρα ότι ζούμε σ΄ένα ηθικό χάος.Και αυτό τη στιγμή που ποτέ άλλοτε η κατανομή των στοιχείων της υλικής μας ύπαρξης δεν έγινε με τόσο σύστημα,τόσο στρατιωτική τάξη τόσον αδυσώπητο έλεγχο.Η αντίφαση είναι διδακτική.¨Οταν σε δύο σκέλη το ένα υπερτροφεί,το άλλο ατροφεί.Μια αξιέπαινη ροπή να συνενωθούν σε ενιαία μονάδα οι λαοί της Ευρώπης προσκόπτει σήμερα στην αδυναμία να συμπέσουν τα ατροφικά και τα υπερτροφικά σκέλη του πολιτισμού μας.
Δεν αρκεί να ονειροπολούμε με τους στίχους.Είναι λίγο.Δεν αρκεί να πολιτικολογούμε.Είναι πολύ.Κατά βάθος ο υλικός κόσμος είναι ένας σωρός από υλικά.Θα εξαρτηθεί από το αν είμαστε καλοί ή κακοί αρχιτέκτονες, το τελικό αποτέλεσμα.Ο παράδεισος ή η κόλαση που θα χτίσουμε.Εάν η ποίηση παρέχει μια διαβεβαίωση και δη στους καιρούς τους χαλεπούς είναι ακριβώς αυτή:ότι η μοίρα μας παρόλα αυτά βρίσκεται στα χέρια μας.(Οδ.Ελύτης,Λόγος στην ακαδημία της Στοκχόλμης,1979)