Σε σκοτεινές περιόδους,όπου η ανθρώπινη ζωή καταπατήται βάναυσα στο όνομα μιας αφηρημένης ευμάρειας και που η ασύστολη προπαγάνδα βαφτίζει το αναιδές ψεύδος αδήριτη ανάγκη και μονόδρομο αλήθειας,η σκέψη η στερεωμένη στη νηφαλιότητα καθίσταται επιτακτική.
Φωτεινότητα και διαφάνεια, οι ιδιότητες που καθόρισαν τον τόπο που λέγεται Ελλάδα.Κάθε υψηλή ποίηση δεν αρκέστηκε ποτέ στο "νυν έχον"αλλά επεκτάθηκε στο "δυνατόν γενέσθαι",κάτι που δεν εκτιμήθηκε πάντοτε ίσως γιατί οι ομαδικές νευρώσεις δεν το επέτρεψαν,ή γιατί ο ωφελιμισμός δεν άφησε τα μάτια των ανθρώπων ανοιχτά όσο χρειάζεται.
Η ομορφιά και το φως συνέβη να εκληφθούν ανώδυνα ή άκαιρα.Κι όμως.Η διεργασία που απαιτείται για να φτάσει κανείς στο σχήμα του αγγέλου είναι πολύ πιο επώδυνη από την άλλη που εκμαιεύει όλων των λογιών τους δαιμόνους.Φαίνεται πως έχουμε φτάσει στο Απόλυτο αδιέξοδο,μας έχουν αρπάξει ότι πολύτιμο είχαμε και έτσι γυμνούς και ταπεινωμένους μας περιφέρουν στις αγορές του κόσμου,χλευάζοντας και γελώντας για το κατάντημα μας.
Ο ποιητής εδώ επιμένει να μιλάει για μυστήριο και για ομορφιά.Την ομορφιά που είναι μια οδός-η μόνη ίσως οδός-προς το άγνωστο μέρος του εαυτού μας,προς αυτό που μας υπερβαίνει.
Ο ποιητής μιλάει για τη γλώσσα:μου δόθηκε να γράφω σε μια γλώσσα που μιλιέται μόνον από μερικά εκατομμύρια ανθρώπων.Παρόλα αυτά, μια γλώσσα που μιλιέται επί δυόμιση χιλιάδες χρόνια χωρίς διακοπή και με ελάχιστες διαφορές.Η παράλογη αυτή φαινομενικά διάσταση αντιστοιχεί και στην υλικοπνευματική οντότητα της Ελλάδας που είναι μικρή σε έκταση χώρου και απέραντη σε έκταση χρόνου.
Λέμε και το διαπιστώνουμε κάθε μέρα ότι ζούμε σ΄ένα ηθικό χάος.Και αυτό τη στιγμή που ποτέ άλλοτε η κατανομή των στοιχείων της υλικής μας ύπαρξης δεν έγινε με τόσο σύστημα,τόσο στρατιωτική τάξη τόσον αδυσώπητο έλεγχο.Η αντίφαση είναι διδακτική.¨Οταν σε δύο σκέλη το ένα υπερτροφεί,το άλλο ατροφεί.Μια αξιέπαινη ροπή να συνενωθούν σε ενιαία μονάδα οι λαοί της Ευρώπης προσκόπτει σήμερα στην αδυναμία να συμπέσουν τα ατροφικά και τα υπερτροφικά σκέλη του πολιτισμού μας.
Δεν αρκεί να ονειροπολούμε με τους στίχους.Είναι λίγο.Δεν αρκεί να πολιτικολογούμε.Είναι πολύ.Κατά βάθος ο υλικός κόσμος είναι ένας σωρός από υλικά.Θα εξαρτηθεί από το αν είμαστε καλοί ή κακοί αρχιτέκτονες, το τελικό αποτέλεσμα.Ο παράδεισος ή η κόλαση που θα χτίσουμε.Εάν η ποίηση παρέχει μια διαβεβαίωση και δη στους καιρούς τους χαλεπούς είναι ακριβώς αυτή:ότι η μοίρα μας παρόλα αυτά βρίσκεται στα χέρια μας.(Οδ.Ελύτης,Λόγος στην ακαδημία της Στοκχόλμης,1979)
Φωτεινότητα και διαφάνεια, οι ιδιότητες που καθόρισαν τον τόπο που λέγεται Ελλάδα.Κάθε υψηλή ποίηση δεν αρκέστηκε ποτέ στο "νυν έχον"αλλά επεκτάθηκε στο "δυνατόν γενέσθαι",κάτι που δεν εκτιμήθηκε πάντοτε ίσως γιατί οι ομαδικές νευρώσεις δεν το επέτρεψαν,ή γιατί ο ωφελιμισμός δεν άφησε τα μάτια των ανθρώπων ανοιχτά όσο χρειάζεται.
Η ομορφιά και το φως συνέβη να εκληφθούν ανώδυνα ή άκαιρα.Κι όμως.Η διεργασία που απαιτείται για να φτάσει κανείς στο σχήμα του αγγέλου είναι πολύ πιο επώδυνη από την άλλη που εκμαιεύει όλων των λογιών τους δαιμόνους.Φαίνεται πως έχουμε φτάσει στο Απόλυτο αδιέξοδο,μας έχουν αρπάξει ότι πολύτιμο είχαμε και έτσι γυμνούς και ταπεινωμένους μας περιφέρουν στις αγορές του κόσμου,χλευάζοντας και γελώντας για το κατάντημα μας.
Ο ποιητής εδώ επιμένει να μιλάει για μυστήριο και για ομορφιά.Την ομορφιά που είναι μια οδός-η μόνη ίσως οδός-προς το άγνωστο μέρος του εαυτού μας,προς αυτό που μας υπερβαίνει.
Ο ποιητής μιλάει για τη γλώσσα:μου δόθηκε να γράφω σε μια γλώσσα που μιλιέται μόνον από μερικά εκατομμύρια ανθρώπων.Παρόλα αυτά, μια γλώσσα που μιλιέται επί δυόμιση χιλιάδες χρόνια χωρίς διακοπή και με ελάχιστες διαφορές.Η παράλογη αυτή φαινομενικά διάσταση αντιστοιχεί και στην υλικοπνευματική οντότητα της Ελλάδας που είναι μικρή σε έκταση χώρου και απέραντη σε έκταση χρόνου.
Λέμε και το διαπιστώνουμε κάθε μέρα ότι ζούμε σ΄ένα ηθικό χάος.Και αυτό τη στιγμή που ποτέ άλλοτε η κατανομή των στοιχείων της υλικής μας ύπαρξης δεν έγινε με τόσο σύστημα,τόσο στρατιωτική τάξη τόσον αδυσώπητο έλεγχο.Η αντίφαση είναι διδακτική.¨Οταν σε δύο σκέλη το ένα υπερτροφεί,το άλλο ατροφεί.Μια αξιέπαινη ροπή να συνενωθούν σε ενιαία μονάδα οι λαοί της Ευρώπης προσκόπτει σήμερα στην αδυναμία να συμπέσουν τα ατροφικά και τα υπερτροφικά σκέλη του πολιτισμού μας.
Δεν αρκεί να ονειροπολούμε με τους στίχους.Είναι λίγο.Δεν αρκεί να πολιτικολογούμε.Είναι πολύ.Κατά βάθος ο υλικός κόσμος είναι ένας σωρός από υλικά.Θα εξαρτηθεί από το αν είμαστε καλοί ή κακοί αρχιτέκτονες, το τελικό αποτέλεσμα.Ο παράδεισος ή η κόλαση που θα χτίσουμε.Εάν η ποίηση παρέχει μια διαβεβαίωση και δη στους καιρούς τους χαλεπούς είναι ακριβώς αυτή:ότι η μοίρα μας παρόλα αυτά βρίσκεται στα χέρια μας.(Οδ.Ελύτης,Λόγος στην ακαδημία της Στοκχόλμης,1979)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου