ΔΙΑΦΑΝΑ ΔΕΣΜΑ

Λαχταρώ να ξαναγίνω κενό

σαν το ήσυχο μάτι της αγρυπνίας

Joyce Mansour 

Η έμπαση μοιάζει μικρή και δύσβατη
είναι κλεισμένη από μπάζα και αγριόχορτα
γυρίζουν απ'΄έξω οι δύστυχοι 
βρίζοντας με σερνάμενο βάδισμα
άλλοι με αστραφτερή κόμη
κυρτώνουν μεγαλόπρεπα το σώμα τους
και συναντούν κατάχαμα
την αγοραία ανθρώπινη μοίρα
άλλοι,σκίζοντας τα παλιόχαρτα
τα βερεσέδια και τις οφειλές
απλώνουν τα χέρια
τέμνουν οι σάρκες τους
τον παγωμένο τοίχο
έμπαση μικρή και ανίδεη
και όλα αυτά
στης αγρυπνίας
την είσοδο 

ΡΙΖΙΚΗ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ

Ανέκαθεν υπάρχει στον άνθρωπο κάποια βαθύτατη νοσταλγία,που θα μπορούσαμε να την ονομάσουμε της απόλυτης γαλήνης.Το μέτρο της είναι ο θάνατος.Η πηγή της είναι ο θάνατος.Επειδή ο θάνατος έρχεται κάποια στιγμή να καταλύσει ότι μας ανήκει.Δηλαδή να μας γαληνέψει.Αυτή λοιπόν η ριζική νοσταλγία θεμελιώνει όλη μας την πνευματικότητα,είτε το βλέπουμε είτε δεν το βλέπουμε.Αυτή η ανυπολόγιστη νοσταλγία μας χαρίζει την αγωνία του πνεύματος,τέλος,ως ανώτατη ανθρώπινη κατάσταση και μας φανερώνει την ουσία του πνεύματος,πως αν κάτι μας ανήκει πραγματικά,είναι το πνεύμα,γιατί του ανήκουμε αποκλειστικά,μέσα απ’το θάνατο,τη μοναδική του ταυτότητα.Το γεγονός του θανάτου είναι αυτόματα το γεγονός του πνεύματος.Έτσι,η αληθινή πνευματική ζωή είναι ζωή ανιδιόκτητη,με άλλα λόγια:μίμηση του θανάτου.Και είναι βέβαια,η αληθινή πνευματική ζωή το αίτημα και της τελευταίας,της πιο ασήμαντης έστω,λεπτομέρεια της ζωής.Να μιμήσαι το θάνατο σε όλη την έκταση της ζωής,έχειτην αναστάσιμη σημασία της λυτρωτικής αλήθειας,γαλήνης,που σε βγάζει από κάθε συνείδηση εσωτερικής και εξωτερικής ιδιοκτησίας,από κάθε μάταιο και εγωιστικό φόβο θανάτου.Ωστόσο,κατευθύνει πάντα την κοινωνία των ανθρώπων η αρπαγή και ο ζωώδης φόβος,η ανάπτυξη της ατομικότητας  με τρόπο κτητικό  πάντως,και ακριβώς επειδή ο θάνατος είναι όλεθρος και της ατομικότητας και των όποιων κτήσεών της.

ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΟΥΖΟΣ,ΠΕΖΑ ΚΕΙΜΕΝΑ,ΙΚΑΡΟΣ 1998

ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΗ ΩΡΑ

Μια κραυγή

 που γεννάει η νύχτα

στην προχωρημένη ώρα

όταν τα τείχη προδίδουν

και δίνουν δώρο στους εχθρούς

την πόλη

ΔΥΣΧΕΡΑIΝΕΙ ΤΟ ΦΩΣ

Περιτριγυρίζω  -μαι

σελίδων

σχεδόν δυσφορία

αν είναι κάποια λευκότητα ν'ανθίσει

χαλάλι η κώφωση

της βαθύτερης ροπής

ΜΕΛΕΤΗ ΨΑΛΤΗΡΙΟΥ

Οι ασυνέπειές μου 

αντίκρυ 
στα Ευαγγελικά διδάγματα,
με γεμίζουν αμφιβολίες,
σε σημείο που να διερωτώμαι 
αν είναι σωστό,τίμιο και ειλικρινές,
να καταφεύγω στο Χριστό.
Φάρμακο,
στην κατά βάση αδυναμία 
της πίστης μέσα μου,
δε βρίσκω άλλο 
από την αναζήτηση προτύπων 
ικανών προς οικειοποίηση.
Ανοίγω  το ψαλτήρι 
αντιγράφοντας 
και διασκευάζοντας.

ΟΜΙΛΗΜΑΤΑ,Ν.Γ.Πεντζίκης

ΦΛΩΡΕΝΤΙΑ Α'

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΗΧΩΝ

Ποιός θα μας σηκώσει 

από τούτο 
το σφοδρό 
αδυσώπητο κούνημα
Στις διατάξεις του νόμου
 δεν υπόκειται 
η δύστυχη τούτη ανάγκη
μονάχα μέσα απ'τα δεδουλευμένα
διαχωρίζουν τις θέσεις τους 
οι όσιοι 
καθώς
οδεύουν
 προς αποκατάσταση
των ήχων της φύσεως

ΣΠΑΘΑΡΗΣ

Διώξαμε τη χάρη από τη ζωή μας,αυτό μας λείπει.Αυτό που είδα την άλλη φορά στον καραγκιοζοπαίχτη Σπαθάρη.Ήρθε στο σπίτι πεινασμένος,σε απόγνωση.Κι όμως πως μιλούσε."Το ταβάνι τρέχει,Κύριε.Δεν έχουμε ηλεχτρικό.Τώρα που παντρεύονται οι άνθρωποι μέσα στ'αεροπλάνα,δεν έχουμε ηλεχτρικό.Πότε σπάζει το γυαλί της λάμπας,πότε το πετρέλαιο είναι νοθευμένο.Και το σπίτι μου,βλέπεις,είναι εργοστάσιο.Άμα βραδιάζει,με πιάνουν οι μαύρες σκέψεις.Αρπάζω τότε τα χαρτιά και τα κοπίδια,και φτιάνω τον Κοπρίτη,τον Μπιτσικόκο,τον Καραγκιόζη."
Αυτό που δεν μπορώ να κάνω εγώ.Ντρέπομαι που κάνω τόσο λίγο,όταν ακούω τέτοιους ανθρώπους.

ΜΕΡΕΣ,ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ

Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΣΤΑΓΟΝΑ

Λάμψεις σπινθήρων
στον αβυσσαλέο λάκκο
κανένα συμπονετικό σύμπτωμα
και ο θεόβαρος σύρτης
να κλειδαμπαρώνει την μόνη έμπαση
στην ανθρωπότητα
λιγνοί λιμοκοντόροι στις πέτρινες επάλξεις
"να μείνει η τελευταία σταγόνα
να μπουκώσω με αίμα τη θνητότητα"

ΒΑΘΙΑ ΤΟΥ ΣΠΗΛΑΙΟΥ

Συνήθως λεπτές κλωστές 
με συνδέουν με το σώμα
ξυπνάω και ο ύπνος
έχει πρώτος ανοίξει τον δρόμο
σκάμματα στο φως
και κάτι πελώριες σκαλωσιές 
που κρατούν τα αυτονόητα
κατά το απόγευμα
αθυμία 
και οι μώλωπες γυμνοί 
στην επιφάνεια των υδάτων

ΡΑΓΙΣΕ

ξεμπλέκω τα κουβάρια 
μεσ'την βαθιά νύχτα

ΑΝΑΠΟΔΟΓΥΡΙΣΜΕΝΟ
ΤΟ ΚΕΛΥΦΟΣ

ΣΑΛΟΤΗΤΑ

Διδάσκαλε 

ου μέλει σοι 

ότι απολλύμεθα;

(Μαρκ.δ',38)

Ήταν παράξενος
δεν τον καταλάβαινε κανείς 
καθώς πέρναγε
ίχνη φωτός
γύρευε στον κάθε τυχόντα

04-07-2002

ΣΧΟΛΙΟ ΠΕΡΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑΣ

 Συχνά ακούω να λένε πως,οι προσωπογραφίες των βυζαντινών εικόνων δεν χαρακτηρίζονται παρά από μια πληκτική επανάληψη.Η ρηχή αυτή άποψη είναι πολύ μακρυά από την αλήθεια,γιατί η πινακοθήκη των αγίων συγκροτεί μιαν ατέλειωτη σειρά πορτρέτων,με έντονα προσωπικά σουσούμια.Και μάλιστα,μπορεί κανείς να μιλάει για πορτρέτα ψυχογραφίες.

ΙΧΝΕΥΤΗΣ,ΤΕΥΧΟΣ 40(ΙΑΝ,1989),

του  Ηλία Πετρόπουλου 

σε μία μικρή μελέτη του Ο ΜΥΣΤΑΞ.

ΔΙΑ ΠΑΛΗΣ ΕΞΕΡΧΟΜΕΝΟΙ

Όστις αγνοεί την ασθένειαν της καρδίας του,μεταμορφώνει τον Θεόν εις ομοίωμα της ασθενείας του,ήτις είναι η ιδιοτελής αγάπη.Ούτω φαντάζεται τον Θεόν ουχί ως θεραπευτήν της αρρώστου ιδιοτελείας του,αλλ'ως ικανοποιούντα αυτήν μέσω της ευδαιμονίας εν τω παρώντι κόσμω ή εν άλλω.

Αρχ.Σωφρόνιος Σαχάροφ

ΤΟ ΚΙΒΔΗΛΟ ΑΣΤΡΟ

Δεν με κρατά 

παρά

το μικρό τούτο 

απόστημα

της μνήμης

θολό και απόμερο

στέκει το κίβδηλο άστρο

μακρυά απ'την αιωνιότητα

και το δόρυ της ημέρας 

είναι

πολύ λίγο

ελάχιστο

για να αντέχει το βάρος 

του ηλίου.

ΠΗΓΗ ΥΔΑΤΟΣ ΖΩΗΣ

Eγκαταλείπομεν 
πηγήν ύδατος 
ζωής,

και ορύττομεν 
εαυτοίς

λάκκους
 συντετριμμένους

(Ιερεμία 2,13)

Να διακρίνω πασχίζω,τι σημαίνει Ανάσταση για έναν πεθαμένο.Για μας τους πολύβοους,τους ταριχευμένους σε άσκοπες δοαδρομές,είναι μονάχα καρικατούρα,έθιμο.Για έναν πεθαμένο ίσως είναι το πάν.Εμείς απλώς προσπερνάμε με καχυποψία.

ΔΥΤΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Μόνον ιστορίες θανάτου αφηγείται το σώμα

ΗΛΙΑΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

ΑΝΕΣΠΕΡΗ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑ

Ο Θεός έσται τα πάντα εν  πάσι

Α’Κορ.15,28

O χρόνος αποτελεί μορφή της ευμετάβλητης υπάρξεως.Σε κάθε αλλαγή εμπεριέχεται το στοιχείο του πάθους και ακόμη του θανάτου.

Εμείς οι άνθρωποι ανήκοντας ταυτόχρονα,μάλλον παράλληλα,σε δύο κόσμους,τον άνω και τον κάτω,είμαστε κατά κάποιο τρόπο διχασμένοι σε όλη την πορεία της επίγειας ζωής μας.Ορμάμε προς την αιώνια ζωή έχοντας ενώπιόν μας τη μορφή του Θείου  είναι,του αναλλοίωτου στην τελειότητά του,και ταυτόχρονα βυθιζόμαστε στις μέριμνες για τα γήινα,χωρίς να είμαστε σε θέση να περιφρονήσουμε τις ανάγκες της ζωής αυτής.¨Προσδοκώ ανάστασιν νεκρών¨.Μόνο αυτή,η προσδοκώμενη αιώνια ζωή,αποτελεί την αυθεντική ζωή.

Πρέπει να θεωρήσουμε την αιωνιότητα όχι συνέχεια του χρόνου στο ατελεύτητο,αλλά μοναδική αδιάστατη πράξη του πληρώματος του είναι.Η αιωνιότητα περιπτύσεται όλη την έκταση του χρόνου,η ίδια όμως δεν έχει έκταση.Στην αιωνιότητα οι έννοιες της έκτασης και της διαδοχικότητας,της αρχής και του τέλους,του πρίν και του μετά,έννοιες που σχηματίσαμε εμείς μέσα στα όρια της εμπειρικής πραγματικότητας,δεν μπορούν να έχουν εφαρμογή.

Αιώνια ζωή είναι η πνευματική ζωή.

Αιωνιότητα είναι η ειρήνη της καθαρής σκέψης και του ήθους στην αδιαίρετη ενότητά τους.

Από το βιβλίο ΑΓΩΝΑΣ ΘΕΟΓΝΩΣΙΑΣ,Η αλληλογραφία του γέροντος Σωφρονίου με τον Δ.Μπαλφουρ ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ,ΕΣΣΕΞ ΑΓΓΛΙΑΣ,2004.

ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΙΚΗ Η ΑΠΕΙΛΗ

το νερό κυρτώνει
του ύπνου την ευθεία

μένει η στάθμη

διακυβεύεται η γαλήνη

νυχθημερόν

ΠΡΟΣΦΕΥΓΩ ΣΤΗΝ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑ

Τρομερός αμπελώνας ο ανθρώπινος βίος.Εντούτοις διαφέρει πάντοτε το είδος της μέθης.Και εδώ προκύπτει η μόνη ορατή ερώτηση:Που το όν;Που βρίσκεται της καρδιάς το διαθέσιμο;Είμαι μικρός,ελάχιστος,όχι στ’αστεία,για να χτίσω την απόκριση.Προσφεύγω,λοιπόν,εκεί,στην αιωνιότητα:

"O Θεός αγάπη εστί,και ο μένων εν τη αγάπη,εν τω Θεώ μένει και ο Θεός εν αυτώ[…]φόβος ουκ έστι εν τη αγάπη,αλλ’η τελεία αγάπη έξω βάλλει τον φόβον,ότι ο φόβος κόλασιν έχει,ο δε φοβούμενος ου τετελείωται εν τη αγάπη"

Κι ακόμη:

"Hμείς αγαπώμεν αυτόν,ότι αυτός πρώτος ηγάπησεν ημάς,εάν τις είπη ότι αγαπώ τον Θεόν,και τον αδελφόν αυτού μισή,ψεύστης εστίν,ο γαρ μη αγαπών τον αδελφόν ον εώρακε πως δύναται αγαπάν"(Ιωάννου,Α’δ 16-21)

ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΟΥΖΟΣ,ΠΕΖΑ ΚΕΙΜΕΝΑ,ΙΚΑΡΟΣ 1998

ΑΞΙΩΜΑ

Στο τέλος θα νικήσουν όχι οι σάρκες
αλλά τα λουλούδια
όσο συχνότερα πεθαίνεις
τόσο βαθύτερα ζεις.



ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ 
(από την συλλογή Ο Βαθμός Της Εκπλήξεως)

ΑΝΑΣΤΑΣΗ

Η ουσία της απογνώσεως είναι η απιστία στην Ανάσταση.Ο κόσμος στις μέρες μας βυθίζεται διαρκώς βαθύτερα στην απόγνωση,που γίνεται ήδη "ορατή" στα γεγονότα του κόσμου(πολιτικά,κοινωνικά,πολεμικά και τα όμοια).Τα εξωτερικά γεγονότα είναι κατ'ουσίαν εκδηλώσεις της πνευματικής καταστάσεως της ανθρωπότητας.Είναι αδύνατον να θεραπευτεί η ανθρωπότητα με πολιτικά μέτρα,γιατί η ρίζα της αρρώστιας βρίσκεται στο επίπεδο του πνεύματος.Συνεπώς,όσο αγνοείται το επίπεδο αυτό,τόσο η ασθένεια του κόσμου συνεχώς θα επιδεινώνεται.
Απορρίπτοντας την πίστη στην Ανάσταση,ο άνθρωπος καταδικάζει τον εαυτό του στον θάνατο.Και η αυτοκαταδίκη αυτή είναι η πραγματική φύση της απογνώσεως.Δεν είναι καθόλου εκπληκτικό ότι ολόκληρος ο κόσμος τώρα βυθίζεται διαρκώς βαθύτερα στην απόγνωση.
Στην απόγνωση τους οι άνθρωποι αναζητούν απολαύσεις οποιασδήποτε αξίας,ως τους αδελφοκτόνους πολέμους.Έτσι η ανθρωπότητα βαδίζει προς την αυτοκαταστροφή.Η διαφύλαξη των εντολών του Χριστού οδηγεί στην αποκατάσταση του πρωτόκτιστου κάλλους του ανθρώπου.Όταν βέβαια αποκατασταθεί,μεταμορφώνει και όλο τον υπόλοιπο κόσμο,όλη την κτίση που υποτάχθηκε στη ματαιότητα.

Αρχιμανδρίτου Σωφρονίου Σαχάρωφ,Η ανθρωπότητα και η ιστορία της

ΤΟ ΠΑΝΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΣΥΜΒΟΛΟ

Κύριε Θεέ μου,εξόδιον ύμνον 
και επιτάφιον ωδήν σοι άσομαι 
τω τη ταφή σου ζωής τας εισόδους διανοίξαντι 
και θανάτω θάνατον και Άδην θανατώσαντι.

Τροπάριο όρθρου Μεγάλου Σαββάτου

ΞΥΛΟΓΡΑΦΙΑ  Α.ΤΑΣΣΟΥ 

Στη θαυμάσια υμνολογία των Παθών,υπάρχουν τροπάρια που μας ανακαλούν στη σκέψη τη νεκρώσιμη ακολουθία,που αφορά ένα Θεό πεθαμένο.

Είναι η ίδια ατμόσφαιρα του κοινότερου θανάτου:το ποτήρι της ζωής αδειάζει έως την τελευταία του σταγόνα.Οι ίδιες πενθιμες κωδωνοκρουσίες του θανάτου κατά την Μεγ.Παρασκευή,με σύμβολο παναιώνιο και πανανθρώπινο τον Επιτάφιο,λες και κηδεύεται το Άπειρο στην έξοδό του,μέσα σ’ένα σιγηλό,αδιόρατο αίσθημα πόνου,στον οποίο ζωγραφίζεται κάθε ανθρώπου η μυχιαίτατη πίκρα,που βρίσκει διέξοδο:δύο πόνοι,ο θείος και ο ανθρώπινος,πάνε να σταματήσουν στου λυτρωμού το λιμάνι.

ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΞΥΔΗ,ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΥΜΝΟΓΡΑΦΙΑ

ΥΠΕΡΟΥΣΙΟ ΔΕΙΠΝΟ

Ω πόσο ανυπόμονος ήμουν
να διεισδύσω  στην αφάνεια,
στην υπέροχη διάταξη των νεφών
καθώς το φώς ματωμένο
έφτανε στις παρυφές της ύπαρξης
παλεύοντας με ενοχές και δειλίες,
οι προαιώνιες μάχες διεξάγονται πάντα
στην κόψη μιας θλίψης
"οικιοποιήσου την μοναξια"
το στόμα κάθε περαστικού μου ομιλεί
μα δεν θέλω να νερώσω το κρασί 
του υπερούσιου δείπνου
ήρθα σε ρήξη με το σώμα.

ΕΡΩΤΑΣ ΜΕ ΕΡΩΤΑ

Πρέπει ο αμαρτωλός ίσαμε την κτηνωδία ν' αμαρτήσει
Joyce Mansour


Είδον ακαθάρτους ψυχάς περί έρωτας σωμάτων εμμανώς διακειμένας,και δη αύται σκήψιν μετανοίας προσλαβούσαι εκ πείρας έρωτος,τον αυτόν προς Κύριον μετενηνόχασιν έρωτα,και πάντα φόβον ευθύς υπερπηδήσασαι,απλήστως εις αγάπην Θεού ενεκεντρίσθησαν.Δια τούτο και ο Κύριος τη σώφρονι εκείνη πόρνη ου λέγει ότι εφοβήθει αλλ' "ότι ηγάπησε πολύ",και ηδυνήθη ευχερώς έρωτι έρωτα διακρούσασθαι

Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος,Κλίμαξ

ΣΙΓΗ ΔΕΟΜΕΝΟΣ

Οι μακράν ευρισκόμενοι 

σε ερημίες και πελάγη,

υπό ανέμων και πλήθους υδάτων

εκείνοι που η νύχτα τους βρίσκει 

στα τρίσβαθα των σκιών

εκείνοι που στη ακοή τους 

μπερδεύεται η θύμηση 

με τους ανταριασμένους ήχους 

που χτυπούν το τζάμι

εκείνοι που μένουν αναπολόγητοι 

σε μια ηλιαχτίδα

χτύποι χτύποι χτύποι

μονάχα

ερημιά...  

  O “έρως της αμαρτίας” που τυφλώνει τους σοφoύς και κουρελιάζει τους δυνατούς,μας έχει και σήμερα καβαλικέψει όλους και μας κρατάει απ’τα πάθη,και τις αδυναμίες μας,σα να πιάνεται απ’τη χαίτη ενός αλόγου,που ο οίστρος της ακολασίας το σπρώχνει να γκρεμιστεί στην άβυσσο της απωλείας.

  Μακάρι να μπορούσαμε ν’αποτινάξουμε όλοι,αυτές τις μέρες,τον οίστρο της ακολασίας και τον έρωτα της αμαρτίας,που μας κυβερνά,και να πάρουμε να κάψουμε όλες τις αγάπες τις αμαρτωλές,και με τα μύρα των δακρύων μας ν’αλείψουμε τ’άχραντα πόδια του Χριστού,που πορεύεται το δρόμο του μαρτυρίου,για χάρη μας,λέγοντας προς Αυτόν:

Υπέρ την πόρνην,Αγαθέ,ανομήσας,

δακρύων όμβρους ουδαμώς σοι προσήξα

αλλά σιγή δεόμενος προσπίπτω σοι,

πόθω ασπαζόμενος τους αχράντους σου πόδας,

όπως μοι την άφεσιν ως Δεσπότης παράσχης,

των οφλημάτων κράζοντι,Σωτήρ’

εκ του βορβόρου των έργων μου ρύσαι με.

(πηγή:Π.Β.Πάσχου,ΕΡΩΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ,ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΔΙΑΚΟΝΙΑ,2006)

CALM

Η αποθέωση της τεχνολογίας καθώς και η αποπομπή του "ιερού" από την ζωή  έχει επιφέρει  θανάσιμα πλήγματα στο σώμα της ανθρωπότητας.Ο κόσμος σπαράσσεται,το νόημα έχει χαθεί,ακόμη περισσότερο στον λεγόμενο πολιτισμένο κόσμο.Σε κυριακάτικο έντυπο διαβάζουμε την πληροφορία ότι στην Μεγάλη Βρετανία κάθε εβδομάδα ογδόντα τέσσερις άνδρες κατά μέσο όρο βάζουν τέλος στη ζωή τους.Η αυτοκτονία αποτελεί την Νο 1 αιτία θανάτου για τους άνδρες κάτω των 45 ετών στο Ηνωμένο Βασίλειο.Αυτό αποτελεί μια φρικιαστική διαπίστωση.(πηγή:ΒΗΜΑgazino,01.04.2018)

Άνεμε,άνεμε
που γλιστράς στις μεμβράνες του πόνου ανάμεσα,
κύμα
που δεν έχεις άμπωτη στα κοράλια του νου των ανθρώπων,
φιλί,
της άλικης γιορτής,
φιλί λυμένο στα σταυροδρόμια της αβύσσου,
όχι
άλλο αίμα

ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΙΛΛΙΠΙΔΗΣ,Γαλάζια μηχανή,Καστανιώτη 1999

ΣΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΠΤΩΣΗΣ

Και τότε 
πριν την μεγάλη σιωπή
ακούστηκε
το ερώτημά του,
-Εσύ Παναγία μου Κουνίστρα
που είσαι;
είχε από σίδερο κοπεί άσχημα
δεν τού'μενε ζωή πολύ
και η αορισία τον θέριζε
βαθιά 
ως την καρδιά
ως τα κουρέλια της ύπαρξης

ΜΕΡΕΣ

Είναι σοφός ο θάνατος.

Για σκέψου,αν δεν υπήρχε,

τη διαιώνιση τόσων ελεεινών πραγμάτων.

Αυτό το ξεκαθάρισμα ανακουφίζει.

Βέβαια,κι άλλα ελεεινά πράγματα θα βρεθούν 

για κείνους που θα ζήσουν ύστερ'από μας,

αλλά και το αίμα θα είναι φρέσκο 

και ίσως,

συλλογίζεται κανείς,

τα νικήσει.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ,ΜΕΡΕΣ,1947

ΕΝΤΙΜΟΙ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΙ

Κάποια μεσάνυχτα
συσφίγγουν
και η ροή παύει
στους ανεξόφλητους λογαριασμούς
στέλνουμε συνεχώς επικινδυνότητα
για να περισωθεί 
όσο περισσότερο αίμα
στο συνεχές κατρακύλισμα
των σωμάτων

~

Κλείσου πια 
μέσ'τα τείχη των ουρλιαχτών
φωνή να μην βγαίνει
έξω απ'την επινόηση των χειλιών
τίποτε μέσα
τίποτε έξω
μονάχα 
 βόμβος ρημαγμένης μηχανής
 τριγμός ετοιμόρροπου κόσμου

ΤΟ ΔΩΜΑ

 Στα χέρια μου έπεσε το θαυμάσιο βιβλίο του αρχιτέκτονα Γιάννη Λυγίζου "Παλιά Αντριώτικα Σπίτια".Εκεί περιγράφεται η αρχιτεκτονική της Ανδριώτικης κατοικίας.Πάντα μου κινούσε τον θαυμασμό ο τρόπος και η μορφή των σπιτιών  του χωριού δεδομένου ότι δεν υπήρχε η επιστημονική γνώση υλικών και κατασκευής.Παρόλα αυτά τα παλιά αυτά κτίσματα είχαν μια καταπληκτική αρμονία με το περιβάλλον και τις ανάγκες των ανθρώπων.Έχουν χαθεί πολλά στοιχεία της παλιάς εκείνης εποχής,οπότε ας μπούμε για λίγο στην άχραντη παιδική ηλικία να θυμηθούμε,είναι κάτι που δεν μας έχει ακόμα εμποδιστεί.
 Το απόσπασμα αφορά τα δώματα σε σπίτια ή σε κονάκια στη Βουρκωτή,στην Άρνη αλλά και σε άλλα χωριά της Άνδρου:

  Πρόκειται για την σκεπή του κτιρίου με ένα είδος πλάκας φτιαγμένης από ντόπια υλικά της εποχής, μ’αυτόν τον τρόπο: όλη  η κατασκευή στηρίζεται σε δοκάρια από κυπαρισσόξυλα, καθαρισμένα από τη φλούδα αλλά χωρίς ξεχόντριασμα.Η μέση απόσταση του ενός από το άλλο είναι 40-50 εκ. Στο στρώσιμο μπαίνει το λεπτότερο δίπλα στο χοντρύτερο.Καμιά φορά,στα μεγάλα ανοίγματα μπαίνει στη μέση,κάτωθέ τους,ένας χοντρύτερος κορμός,το «βορδωνάρι».Άλλοτε πάλι η κατασκευή ενισχύεται μόνο στις γωνίες με μικρότερα λοξά(διαγώνια)χοντρά δοκαράκια.

Από πάνω τους υπάρχουν πρώτα σχιστόπλακες,τάβλες ή καλάμια που κλείνουν τα κενά των κυπαρισσοδοκών και συμπληρώνουν μαζί τους το ταβάνι.Ακολουθεί ένα πρώτο μονωτικό στρώμα από φρύγανα ή φύκια και στη συνέχεια έχουμε τρείς στρώσεις κοκκινόχωμα.Η πρώτη είναι με νερό,πηλόλασπη δηλ.Η δεύτερη είναι ξερή όπου βρέχεται και πατιέται με γυμνά πόδια,ώσπου να ζημωθεί και να δέσει.Μένει έτσι κατόπιν λίγες μέρες για να ξεραθεί λίγο και να κάνει σκασίματα.Αυτά πάλι με τη σειρά τους γεμίζονται με αριάνι από πιο διαλεχτό κοκκινόχωμα.Ακολουθεί νέο κατάβρεγμα και πρώτη κυλίνδρωση(μπίλιασμα)με πέτρινο ή μαρμάρινο κύλινδρο,που θα μείνει μόνιμα πάνω στο δώμα.Η δουλειά αυτή(στρώσιμο-κατάβρεγμα-ζύμωμα-μπιλιασμα)γίνεται δύο και τρείς φορές,μαζί με την τελική στρώση στεγάνωσης.Το μπίλιασμα όμως κάποτε με λίγο πρόσθετο καθαρό κοκκινόχωμα,οπλισμένο με μικρά χαλικάκια,γίνεται τακτικά το λιγότερο κάθε χρόνο,αν όχι και συχνότερα για προστασία απ’τα βρόχινα νερά και τα χιόνια.Για τούτο ακριβώς κάθε δώμα έχει μόνιμα πάνω του τον πέτρινο ή μαρμάρινο κύλινδρο,το ¨"βόλι" ,όπως είπαμε πρίν.Βοηθητικό εργαλείο είναι ο κόπανος,από σκληρό ξύλο,τη σηκαμιά,που χρησιμοποιήται στις άκρες,όπου δεν εργάζεται καλά το βόλι.Επίσης στην προπαρασκευασμένη στρώση,πριν από το μπίλιασμα,με πηλό και λίγα ψιλά χαλικάκια,που αναφέραμε προηγουμένως.Η κατασκευή αυτή έχει μία μόνωση από ζέστη και κρύο που θα την ζήλευαν πολλά σημερινά δώματα από μπετόν αρμέ.Το νευραλγικό σημείο του δώματος  όμως είναι η στεγανότητα.Λίγο να μείνει ασυντήρητη,αρχίζει η διάβρωση από τα νερά.Κι αν αυτή εξακολουθήσει,πολύ γρήγορα τα βρόχινα νερά είναι μέσα στο σπίτι.Από εδώ ακριβώς αρχίζει η καταστροφή των έρημων από ενοίκους σπιτιών,για να καταλήξουν στις θλιβερές βουλιάστρες ή τα κατελείμματα.Είναι ωστόσο αξιοσημείωτο ότι ο πιο πάνω τρόπος κατασκευής του δώματος είναι πανάρχαιος.Χρονολογείται δηλ. από τον 8 π.χ. αιώνα,όπως απέδειξαν οι ανασκαφές της Zαγοράς.

Από το βιβλίο ΠΑΛΙΑ ΑΝΤΡΙΩΤΙΚΑ ΣΠΙΤΙΑ του ΓΙΑΝΝΗ ΛΥΓΙΖΟΥ,Εκδόσεις ΣΙΔΕΡΗ-1983

ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡ

Οι ήχοι όλοι
τελείως ανομοιόμορφοι
και οι ακτίνες τώρα 
απ'το τεράστιο ρολόι
εκτοξεύονται διαφορετικά
ντροπή είναι το πρόσχημα
 ώρα νεκρή
σέρνεται απροκάλυπτα

ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΣΧΗΜΑ ΤΗΣ ΤΑΠΕΙΝΩΣΗΣ

Aργά γλιστράς στην συντριβή

ΕΜΙΛΥ ΝΤΙΚΙΝΣΟΝ

Απτόητοι στην κινδυνώδη 
                    ανέχεια
διανύουμε βάραθρα

μέχρι να μας βρεί 
      ένα ακόμη πλήγμα

με το πρόσχημα 
της ταπείνωσης

θα είναι δύσκολο 
να σηκώσουμε και πάλι 
τόσο βάρος στους ώμους

τόση απόγνωση 
στα πυρωμένα χαλίκια της θάλασσας

έτσι όπως πνίγονται οι ακτίνες του ήλιου
μπροστά στον γκρεμό του ορίζοντα

δεν μας μένει πνοή
            τα κάγκελα να σηκώσουμε


              και να μπούμε 
              στην προσευχή

~

Στους πάνω ορόφους των ουρανών
οι συλλαβές των απειλών
είναι τρόμος και άβυσσος.
Οι σημασίες της άσκησης
διαλύουν τους παλιούς κανόνες.
Κι οι ειρμοί και τα μεγαλυνάρια
γίνονται βέλεμνα και ξίφη
που μ'αυτά πρέπει να πολεμήσει.
Στυλώνει τα μάτια του στο γαλάζιο
φορά την τοπική ενδυμασία
και περιμένει το μαχαίρι του Θεού
ν'αναπάψει τα κουρασμένα νεφρά του.

ΜΑΤΘΑΙΟΣ ΜΟΥΝΤΕΣ,Από την συλλογή Νηπιοβαπτισμός

ΠΟΛΗ

Το κράσπεδο είναι κρύο
ύψος που γιγαντώνει τον φόβο
το πρόσωπο αγγίζει την σχισμή
τόσο,όσο να βγούν με ορμή 
όλοι οι επαίτες

ορφανή
από ελπίδες
η πόλη

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΝΤΑΜΟΙΒΗ

Η ιστορία της Ναυτιλίας είναι ένα ανθρώπινο μαρτυρολόγιο και «πλοία» ονομάζονταν οι θάλαμοι των βασανιστηρίων, όπου καταδικάστηκαν να υφίστανται την τιμωρία τους όσοι αψήφησαν τους θεούς του χώρου και του χρόνου!

Είναι αναμφισβήτητο ότι όσοι ήταν αρκετά γενναίοι και γεροί ώστε να κατορθώσουν να τα βγάλουν πέρα σ’ένα ταξίδι προς κάποια χαμένη γωνιά της υδρογείου μας,θα είχαν και σύντομες στιγμές έντονης και βαθειάς ικανοποιήσεως. Αλλ’αυτές οι στιγμές θα ήταν λίγες και πολύ απομακρυσμένες η μία από την άλλη.

Γιατί πρίν από την εμφάνιση των σύγχρονων πλοίων, δηλαδή μέχρι τις αρχές του εικοστού αιώνα,η ζωή πάνω στα πλοία ήταν κάτι ανάξιο για ανθρώπινα όντα που πραγματικά πλάσθηκαν κατ’εικόνα και ομοίωση του Θεού. Ήταν ανάξια και αισχρή εκείνη η ζωή κι η τελευταία ανταμοιβή της ήταν ένας σάκκος από παλιοκαραβόπανο ή μερικά κρύα χρόνια σ’ένα φτωχοκομείο.

Αν όμως και παρ’όλα αυτά βρέθηκαν πολλοί που δέχτηκαν αυτούς τους κινδύνους και αφοσιώθηκαν με ψυχή και σώμα στο έργο της εξερευνήσεως της ζωής μας από τον Βόρειο Παγωμένο Ωκεανό μέχρι τις πνιγηρές απέραντες επιφάνειες του μακρυνού Ειρηνικού,αυτό καθόλου δεν αντιτίθεται σ’όσα πριν λίγο είπαμε.Αποτελεί απλώς μια θαυμάσια απόδειξη του θάρρους και της ενεργητικότητας των ανθρώπων που ρίχτηκαν στις πιο αχανείς εκτάσεις της υδρογείου κινούμενοι από την ακούραστη φαντασία τους και την επιθυμία τους να γνωρίσουν ότι ο μακρυνός ορίζοντας μπορούσε να κρύψει από τα περίεργα βλέμματά τους.

Και με τρόπο επίσης θαυμάσιο και όχι λιγότερο συγκινητικό,αυτό μας δείχνει σε ποιο ύψος θυσίας μπορούν να φτάσουν οι πιο κοινοί άνθρωποι όταν η ανάγκη της ζωής για την εξυπηρέτηση των δικών τους,τους ωθεί να παραμελήσουν την προσωπική ευτυχία τους,την καλοπέρασή τους,για να προσφέρουν στους ανθρώπουν λίγο ψωμί,λίγο βούτηρο και ,όχι παντοτε,κανένα γλυκό.

Δεν ξέρω τι θα σκεφτούν γι’αυτό το βιβλίο όσοι αγνοούν τη φρίκη και την ερημιά του κινούμενου απείρου που λέγεται θάλασσα.Μια γνώμη μόνο λογαριάζω.Τη γνώμη εκείνων που,από την ίδια τους την πείρα,ξέρουν τι αληθινά σημαίνουν αυτές οι τρομερές λέξεις:

«Ζωή στη θάλασσα».

HENLRIK VAN LOON

Αποσπάσματα από τον πρόλογο του βιβλίου ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ του Η.W.LOON

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ

ορθοστάδην

τω τότε πας ο λαός 
κατά την νύκτα εκείνην 
τον ύμνον 
τη του Λόγου Μητρί 
γηθόμενος 
έμελψαν

ευχαριστία των Κωνσταντινοπολιτών,επί Ηρακλείου βασιλέως και Σεργίου πατριάρχου ευχαριστήσαντες την Θεοτόκον δια την απαλλαγήν της Πόλεως εκ της πολιορκίας των Αβαρών το 626

πηγή:

α.ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΑΚΑΘΙΣΤΟΥ ΥΜΝΟΥ 

  ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΩΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ,

  ΜΟΡΦΗ ΕΚΔΟΘΗΤΩ,2017

β.ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΤΩΜΑΔΑΚΗ

  Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΥΜΝΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΠΟΙΗΣΙΣ,

  ΕΚ ΤΟΥ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟΥ ΑΔΕΛΦΩΝ ΜΥΡΤΙΔΗ,1965

ΠΡΟΊ'ΣΤΟΡΙΑ

Η πατρίδα δεν είναι μακρυά

κλείνει η προ'ι'στορία

μόνο με πάγο αντιδρά
και στάχτη

αντινομία είναι

πόλεμος εγεννήθη

ΕΞΑΣΚΟΥΜΑΙ ΣΤΗΝ ΠΕΙΝΑ

καπνιστηριάζω* το μπλε
που μου δίνεται απλόχερα

τους μήνες της αρίθμησης



*καπνιστήριο,"smoking room":χώρος ψυχαγωγίας πλοίου/καπνιστηριάζω: κομματιάζω τον προσωπικό μου χρόνο με σκοπό την άμβλυνση των συνεπειών του εγκλεισμού.