BAYOVAR

έζησα και γω την ομορφιά μες'στην έρημο

μα πιότερο ναυάγησα

ΕΥΡΥΧΩΡΙΑ

Δεν είμαι πια εκείνος,γίνομαι

Απ’την αρχή,ετοιμάζω τη γέννησή μου.

Ήμουνα χαμένος και βρέθηκα,

Σήκωσα το σώμα και πορεύτηκα.

 

Έμαθα να βλέπω και να κινούμαι,

Έμαθα να’μαι και να υπάρχω.

Μην ήμουνα τάχα και πριν,μη θάμαι

Και μετά,μες στον ακίνητο άπειρο χρόνο;

Μην είμαι πιότερο από σκιά το σώμα που την κάνει

Και τηνε ρίχνει πίσω του μες στο σκοτάδι;

Μην είμαι το φως που πέφτει και γεννά

Σκιά και σώμα και καθρεφτισμό;

Μην είμαι πιότερο από πρόσωπο είδωλο

Και καθρεφτίζομαι,γνωρίζω τον εαυτό μου,

Εκεί που όλα υπάρχουν είναι λαμπρά,

σπιθοβολούν μες στη βαθειά συνείδηση;

Κλείνω τα μάτια,γίνεται νύχτα,

Κινούμαι,κινείται η γη.

Τα’άστρα υποπτεύομαι πως έχουν το δικό μου φως.

                                 ΓΙΩΡΓΟΣ ΘΕΜΕΛΗΣ

Η ΘΛΙΨΙΣ ΤΟΥ ΠΕΛΑΓΟΥ

Μόνον ένα κομμάτι ουρανού

     κι η γης άφαντη

Το πέλαγος μακρύτερα

Κι η αύρα του ωκεανού

    τριγύρω

Μόνον ένα κομμάτι ουρανού

Κατρακυλάει ο βράχος

Και συθέμελα

    η ύπαρξη στενάζει

Μόνον ένα κομμάτι ουρανού

     στην μοναξιά αντίβαρο

Η θλίψις του πελάγους

   πέρα μακρυά

Κι η αύρα του ωκεανού

   τριγύρω…

ΨΩΜΙ

Ας μην το κρύβουμε
διψάμε για ουρανό

Μ.ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ

ΔΙΑ ΠΥΡΟΣ

Kατοικούμε σε κλουβιά

Γεμάτα αναθυμιάσεις

Και αναθήματα

Μας αγγίζει κάποτε

Μια αχτίδα φωτός

Και λησμονούμε ότι υπάρχουμε δέσμιοι

Μιας παγκόσμιας πυρκα’ι’άς

Πέρασμα από Εσμεράλδα

Πρέπει να έχουμε

τα μάτια μας ανοιχτά

Θα μας ζητηθεί προορισμός,

 Και διεύθυνση.

Μα μέσα στην οχλοβοή,

Ποιος θα θυμάται

τις αντιξοότητες της νιότης του

Και τον δυσεπίλυτο ήχο

του χρόνου τα μεσάνυχτα.

Γι’αυτό

 από τώρα πρέπει να ασκηθούμε

στην παρατήρηση του ορίζοντα

Και στην επαχθή διέλευση

όλων των αναβολών.

ΝΕΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ

HONOLULU-HAWAI

ΟΝΕΙΡΟ ΕΝΟΣ ΟΝΕΙΡΟΥ

Στέκομαι αντίκρυ στην ανεμοζάλη
Που δέρνει αφρολουσμένο έν' ακρογιάλι,
Και μες στο χέρι το κλειστό
Λίγη άμμο ολόχρυση κρατώ-
Τι λίγη!κι όμως πως γλιστρά μου
Μές στο βυθό,απ'τα δάχτυλά μου
Σαν τα δάκρυά μου-τα δάκρυά μου!
Ω Θεέ μου!ας ήταν να μπορούσα
Σφιχτότερα να την κρατούσα!
Ω Θεέ μου!ούτ' ένα μόριο μόνο
Απ' τ' άσπλαχνο το κύμα δε γλυτώνω;
Νά'ναι όσα μοιάζουμε ή θωρούμε,τάχα
Ενός ονείρου τ' όνειρο μονάχα;

ΕΔΓΑΡ ΑΛΛΑΝ ΠΟΕ

Η ΘΥΣΙΑ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ

ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟΝ ΤΗΣ ΘΑΝΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΔΙΚΗΣ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ Ε' ΑΝΑΡΤΗΘΕΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΚΡΕΜΩΜΕΝΟΥ ΛΕΙΨΑΝΟΥ

Δεδομένου ότι είναι χρέος των αρχηγών και των ανωτέρων αξιωματούχων,εις οποιονδήποτε έθνος και αν ανήκουν,να επαγρυπνώσι νύκτα και ημέραν επί των εμπεπιστευμένων εις την φύλαξιν των προσώπων,να πληροφορώνται πάσαν πράξιν των,να αποκαλύπτωσι και να αναφέρωσιν εις την κυβέρνησή μου τας αθεμίτους πράξεις των.Οι δε πατριάρχαι,ως αρχηγοί των ραγιάδων,ζώντων εν ασφαλεία υπό την σκιάν της αυτοκρατορικής μου εξουσίας,οφείλουν να είναι προ παντός άλλου ανεπίληπτοι,τίμιοι,πιστοί και ειλικρινείς.Κατέχοντες τας αρετάς ταύτας,αφού διαπιστώσουν τας καλάς και τας κακάς κλίσεις του λαού των,οφείλουν να τας εμποδίσουσιν εγκαίρως δι'απειλών και συμβουλών,ή αν παραστή ανάγκη και δια ποινών κατά τα δόγματα της θρησκείας των,και τοιουτοτρόπως να δείξουν μέρος της ευγνωμοσύνης των προς την Υψηλήν Πύλην,δι'ας απολαμβάνουν χάριτας και ελευθερίας υπό την αγαθοποιόν σκιάν της.
Αλλ' ο άπιστος πατριάρχης των Ελλήνων,ο δώσας εν τούτοις άλλοτε τόσα δείγματα της εις την Υψηλήν Πύλην αφοσιώσεώς του,είναι αδύνατον αυτήν την φοράν να θεωρηθή αλλότριος των ανταρσιών και των επαναστάσεων του έθνους του,ας διάφοροι κακότροποι και αναίσθητοι,παρασυρόμενοι υπό χειμερικών και διαβολικών ελπίδων,διήγειραν.Και χρέος του ήταν να διδάξει τους απλούς,ότι το τόλμημα ήτο μάταιον και ατελέσφορον.Διότι τα κακά διαβούλια δεν είναι δυνατόν ποτέ να ευδοκιμήσουσι κατά της μωαμεθανικής εξουσίας και θρησκείας,αίτινες έλαβαν ύπαρξην θεώθεν προ υπερχιλίων ετών,και θα διατηρηθούν μέχρι της συντελίας του αιώνος καθώς μας βεβαιούν αι αποκαλύψεις και τα θαύματα,αλλ' εξαιτίας της διαφθοράς της καρδίας του,όχι μόνον δεν ειδοποίησεν ουδ' επαίδευσε τους παρασυρθέντας,αλλά καθ' όλα τα φαινόμενα ήτο και αυτός,ως αρχηγός,μυστικός συμμέτοχος της επαναστάσεως και αδύνατον να μην αφανιστεί και πέση εις την οργήν του Θεού όλον σχεδόν το έθνος των Ελλήνων,αν και εν αυτώ είναι και πολλοί αθώοι.
Καθ' ον καιρόν εγνώσθη η αποστασία,η Υψηλή Πύλη συμπάθειαν λαβούσα προς τους αθλίους ραγιάδας της,ησχολήθη νά επαναφέρη τους πλανηθέντας δια της γλυκύτητος εις την οδόν της σωτηρίας και επί τω σκοπώ τούτο εξέδωκε πρόσταγμα διατάττουσα και συμβουλεύουσα τον πατριάρχην τα δέοντα και προσκαλούσα αυτόν να αφορίσει όλους τους αποστατήσαντας ραγιάδας όπου και αν ήσαν.Αλλ'αντί να δαμάση τους αποστάτας και δώση πρώτος το παράδειγμα της εις τα καθήκοντα επιστροφής των,ο άπιστος ούτος έγινεν ο πρωταίτιος όλων των αναφυεισών ταραχών.Επληροφορήθημεν ασφαλώς ότι εγεννήθη εν Πελοποννήσω και ότι είναι συμμέτοχος όλων των βιαιοτήτων,όσας οι αποπλανηθέντες ραγιάδες διέπραξαν εις την επαρχείαν των Καλαβρύτων.Ούτος λοιπόν είναι ο αίτιος της με την βοήθειαν του Θεού επικειμένης παντελούς συντριβής και του αφανισμού των.
Επειδή πανταχόθεν εβεβαιώθημεν περί της προδοσίας του,όχι μόνον εις την βλάβην της Υψηλής Πύλης,αλλά και εις όλεθρον αυτού του έθνους του,ανάγκη ήτο να λείψη ο άνθρωπος ούτος από του προσώπου της γης,και κατά συνέπειαν εκρεμάσθη,ίνα χρησιμεύσει παράδειγμα εις τους άλλους.Κυριακή,την 19 του μηνός Ρενχέμπ,το έτος 1230 (22 Απριλίου/4 Μαίου 1821)
(ΚΕΙΜΕΝΑ-ΠΗΓΑΙ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ,
AΠ.Β. ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ,ΑΘΗΝΑΙ 1967)

ΜΝΗΜΗ 1821

Η ΑΦΟΒΙΑ ΤΩΝ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΩΝ

Εκείνα τα οποία εξαίρονται εις τους βίους των νεομαρτύρων είναι το θάρρος,η ευψυχία και η καρτερία των τόσον εις τας διαφόρους ανακρίσεις ενώπιον των Τούρκων αξιωματούχων,όσον και εις τα βασανιστήρια τα οποία υφίσταντο.Η καρτερία αυτή και η θεική δύναμις έκανε τους μάρτυρας να χαίρουν και να ευφραίνονται εις τα βασανιστήρια και να αισθάνονται την παραμονή των εις την φυλακήν ως εις χαροποιόν συμπόσιον.Αναφέρεται δι'ωρισμένους εκ των μαρτύρων ότι την νύχτα έλαμπεν εις την φυλακήν ουράνιον φως.Εις την φυλακήν,όπου ήτο κρεμασμένη η Κυράννα,''ω του θαύματος!έξαφνα έλαμψε φως μέγα εις την φυλακήν καταβαίνον από την σκεπήν,ωσάν αστραπή,το οποίον περικυκλώνοντας το σώμα της μάρτυρος,εξεχύθει και εις όλην την φυλακήν και εφώτισεν αυτήν ωσάν τα έμπαινεν μέσα ο ήλιος.(ήτον δε τότε τετάρτη ή πέμπτη ώρα της νυχτός)''.Το φώς τούτο είδον και οι άλλοι φυλακισμένοι ''και οι μεν χριστιανοί εφώναζον το Κύριε ελέησον,οι δε Εβραίοι έπεσαν μπρούμυτα να μην βλέπουν το φώς οι δε Τούρκισσαις εφώναζον ωχ ωχ το κρίμα της φτωχής Ρωμαίας μας έφτασε και έπεσε αστραπή να μας καύση,ο δε δεσμοφύλαξ έτρεμεν  από τον φόβον όλος''.

Το αποκορύφωμα του θάρρους και της πίστεως αποτελεί η περιφρόνησις προς τον θάνατον,την οποίαν δεικνύουν οι Νεομάρτυρες.Εις όλους παρατηρείται το φαινόμενον ότι αισθάνονται νικηταί του θανάτου.Δεν τον φοβούνται,αλλά ποθούν να θανατωθούν ταχέως,και αδιαφορούν αν κόψουν το σώμα των εις λεπτά κομμάτια.Χαίρουν δια την θανατικήν απόφασιν,όπως οι ευρίσκοντες θησαυρόν,και με χαράν πορεύονται τρέχοντας την οδόν του μαρτυρίου,όχι σκυθρωποί,αλλά φαιδροί και χαρούμενοι,με φαιδρόν πρόσωπον.

Η αφοβία αυτή ενώπιον του θανάτου προέρχεται εκ της πίστεως εις τον Χριστόν,της στερράς αποφάσεως να μην τον αρνηθούν και ενώπιον του εσχάτου κινδύνου και της προσδοκίας της απολαύσεως της αιώνιας ζωής.

ΜΝΗΜΗ 1821,ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗΝ ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑΝ,ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ,1971

   

ΩΣΙΣ

Έστω κι αν η γαλήνη απλώνεται στα χόρτα

Ουδέποτε τ'ανασαλέματα δεν παύουν

Αυτά μας ζουν και ζούμε εμείς εντός τους

Τα πρώτα ανασαλέματα τα πρώτα αρχέτυπα

Της ίδιας άλικης ορμής που προωθεί τις ώσεις

Σπαθάτα χελιδόνια μέσ'τον ήλιο

Και πουπουλένια νυχτοπούλια μέσ'το σκότος

Θαρθούν τ'ανασαλέματα θαρθούν τα ρίγη

Κι όταν ακόμη ακινητούν τ'αστέρια

Στους βελουδένιους των βυθούς.

ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ 

ΤΗΞΗ ΟΝΕΙΡΩΝ

Αρμοί και καρδία λούφαξαν
και όλη η ραχοκοκαλιά 
δεν ήταν ίδια τα ψιθυρίσματα 
των ιδεών
στην θέα της υλικότητας
σφοδρότητα ναι
μα και τήξη των ονείρων

ΣΗΜΑΙΕΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ

Ο ΓΕΝ.ΠΡΟΞΕΝΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Κέρκυρα,16 Μαίου 1821
Πανιερώτατε και σεβασμιώτατε Πρίγκιψ

Φρονώ ότι κάμνω πράγμα αρεστόν εις την Υ.Σ.Π.αποστέλλων,συνημμένως τω ευλαβεστάτω εγγράφω μου,τους τύπους των υψωθεισών δύο σημαίων υπό των Ελλήνων επαναστατών κατά των Τούρκων.Η έχουσα γαλάζιον βάθος χρησιμοποιήται υπό του ναυτικού και φέρει την εξής επιγραφήν:Ή ταν ή επί τας,ήτοι να νικήσομεν ή να αποθάνομεν.Η ετέρα,έχουσα λευκόν βάθος με τας λέξεις:Ή ε/α ή θ/ς,το οποίον σημαίνει ή ελευθερία ή θάνατος,προορίζεται δια τον στρατόν της ξηράς.
Αι ειδήσεις,αίτινες κυκλοφορούν ενταύθα συνεχώς επί του θέματος των Ελλήνων,εμφανίζονται ευνοικόταται δι'αυτούς.Επειδή όμως δεν υπάρχουν επίσημοι εκθέσεις,είναι αναγκαίον να αναμείνομεν ακριβεστέρας λεπτομερείας.
Εδώ επικρατεί η γνώμη ότι τώρα πλέον η Κωνσταντινούπολις πρέπει να ευρίσκεται υπό πλήρη εξουσία των Ελλήνων,εγώ όμως δεν γνωρίζω αν τούτο αποτελεί επιθυμίαν ή πραγματικότητα.Ο καιρός θα αποκαλύψει την αλήθειαν...

(Από το αρχείο Βατικανού περί της Ελληνικής επαναστάσεως,εκδιδόμενα υπό Γεωργίου Ζώρα Ακαδημία Αθηνών,1979)

ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΕΙΔΩΛΑ

Ας σταθούμε σε μια ακίνητη υγρή επιφάνεια,το είδωλο θα υποδηλώσει την αντανάκλαση του εαυτού.
Καθώς μας κατακλύζουν λογιώ εικόνες,ο αυτοπροσδιορισμός τίθεται ως πρόβλημα,έξω απ'την αυτάρεσκη φλυαρία της συρρικνωμένης σκέψης.
Η εικόνα εξαχρειώνεται.
"Εξορίστηκε"απ'τον ηλεκτρονικό μας πολιτισμό.
Η καθημερινότητα υπερβαίνει την όραση,μάσκες επικαλύπτουν την ελευθερία της ανάσας.
Θα αναζητήσουμε ίσως έναν υπεριπολογιστή να συμψηφίσει κέρδη και ζημιές.
Μα είμαστε οι κατακερματισμένοι,οι αναπότρεπτα τρεπτοί και δεν αντέχουμε σε οποιαδήποτε "ακριβοδίκαιη" κρίση.
Προσδοκούμε μονάχα στη αγάπη που μας διδάσκει η είσοδος στην Εκκλησία.

ΣΤΟ ΠΛΟΙΟ

                 

Οι μηχανές κόβουν μεγάλα κομμάτια θάλασσα

με χοντρούς ήχους

ενώ η αλμύρα νηστική ραπίζει τα πλευρά του σκάφους,

οι μηχανές την άσπιλη βρίζουν ερημιά.

(Νίκος Καρούζος,από την συλλογή  Η έλαφος των άστρων)

ΛΑ'Ι'ΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΑΚΗ ΠΑΝΟΥ

'Ηταν οι γλυκιές βραδιές καλοκαιριού.
Με ξεφτισμένη φανέλα,αντικρίσαμε το φεγγάρι τότε που ανακαλύπταμε σταδιακά σε τι γκρεμούς μας έσερνε η εφηβεία.Λευτερώναμε λοιπόν τους λυγμούς μας ακούγοντας Καζαντζίδη.Και έρχονταν η λύτρωση μέσ'απ'την εξομολόγηση.
"Η ζωή μου όλη,είναι ένα καμίνι πού'χω πέσει μέσα και με σιγοψήνει"
Είχαμε την παιδική άγνοια για την πραγματική ζωή,μα και το σωστό ένστιχτο:το ψυχορράγημα του κόσμου,το ψεύτικο περιτύλιγμα του καθωσπρεπισμού,το απονεννοημένο ξέφτισμα των ιδεών,το φαντασιώδες και γι'αυτό ανίσχυρο κίνητρο των ονείρων.
Κάποτε μας συνέπαιρνε η σκληρή,κατά τα φαινόμενα,μουσική heavy metal,μα ο μηδενισμός που εξέπεμπε,την αυτοακύρωσε στα χρόνια της ωριμότητας.
Μα σε δημιουργούς σαν τον Άκη Πάνου,ανακαλύπταμε πως ο πόνος είναι η ρίζα κάθε αληθινού συναισθήματος.
"Το θολωμένο μου μυαλό,μ'έχει προδώσει προ πολλού,του λέω αλλού και τρέχει αλλού".
Ο εαυτός μας,μια μικρογραφία του πιό αντιφατικού κόσμου,η ψηλάφηση της σκοτεινής μας πλευράς...Διδαχτήκαμε να σκαρώνουμε στίχους για τους χαμένους και ανυπέρβλητους νεανικούς έρωτες.
Μεγαλώνοντας ,βρήκαμε άπειρες προεκτάσεις στην υψηλή ποίηση του Άκη Πάνου:
-Το νου,τον παντοδύναμο θεό του καθενός¨."Για μένα ο δρόμος είναι δρόμος στον εαυτό σου έτσι λές,τι πάει να πει βρωμιά και τρόμος,κατήφορος και προσβολές".
-Τον έρωτα στα σκαλοπάτια της ανηφοριάς,"Η πρώτη δύσκολη στιγμή,ήταν για μένα αφορμή να μάθω πόσα μας χωρίζουν σκαλοπάτια".
-Την μοναξιά ως φυγή και ως επιστροφή,"Δεν μελετάω την δική σας τη ζωή,μοιριολογάω την αχάριστη δική μου την παλιό ζωή μου".
-Το δικαίωμα της ξενιτείας,"Τούτος ο τάφος δεν είναι τάφος,είναι η σωτηρία του κόσμου και το δικαίωμα".
-Την αλήθεια ως προσωπική οφειλή του καθενός,"Αυτή είναι η δική μου η αλήθεια που γέννησε η πίκρα στην καρδιά".

Το φινάλε του ποιητή εκτυλίχτηκε στα αστυνομικά δελτία μα την τελική κρίση την μαρτυρεί το ίδιο το έργο του και η ευεργετική επίδραση του στις καρδιές μας. 

ΧΡΟΝΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ

Ο θεσπέσιος ποιητής της Αποκαλύψεως πριν ακριβώς απ'το φρικαλέο Σάλπισμα των Επτά Σαλπίγγων,αφήνει σε κάποια αδράνεια περίπου μισής ώρας το "μυστήριον"της Θεικής τιμωρίας."Και ότε ήνοιξε την σφραγίδα την εβδόμην,εγένετο σιγή εν τω ουρανώ ως ημιώριον". (Αποκάληψις Ιωάννου,η' 1).
Διαβάζοντας αυτή τη φράση,την ολοσδιόλου ανεξήγητη,που χαίνει σαν ολάξαφνο ρήγμα μεταξύ των δεινών οπού χτύπησαν ήδη την Πραγματικότητα του Κακού και εκείνων των ασύγκριτα χειρότερων οπού πρόκειται να ακολουθήσουν,ερμηνεύω το περίκλειστο νόημά της,αυτό το τριπλοκλειδωμένο κι αμίλητο νόημα ως χρόνο ελευθερίας,που διαθέτει και την έσχατη στιγμή για να κάνει την εκλογή του το ανθρώπινο πλάσμα,προς το όλεθρο ή προς την σωτηρία.
Στο χέρι μας είναι σαν αυτεξούσια όντα,ξεκόβοντας απ'την εξουσιαζόμενη ή εξουσιάζουσα μάζα,να λιγοστέψουμε τον υλισμό μας και να πετύχουμε κάποιαν αποκόλληση μας απ'τα είδωλα της Τεχνικής,ώστε να σημάνει και κάποια λυτρωτική κατάπαυση στον ίλιγγο τον ερεβώδη του τεχνολογικού διονυσιασμού της Ιστορίας.

(Νίκος Καρούζος)

Η ΘΕΟΤΟΚΟΣ ΕΝ ΤΗ ΥΜΝΟΓΡΑΦΙΑ

άγκυρα
                   -βυθίζουσα τας χορείας των εχθρών
                   -ελπίδος
                   -πανασφαλής
                   -της πίστεως
                   -των ψυχών ημών
                   -στερρά
                   -αδιάσπαστος
                   -ασφαλής και στερρά των χειμαζομένων


ΤΙΤΛΟΣ:Η ΘΕΟΤΟΚΟΣ ΕΝ ΤΗ ΥΜΝΟΓΡΑΦΙΑ(ΩΣ ΥΠΟ                  ΤΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ ΠΡΟΣΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ)
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ:ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΠΡ.                             ΛΕΟΝΤΟΠΟΛΕΩΣ ΣΩΦΡΟΝΙΟΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΑΔΗΣ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ:ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ
ΕΤΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ:1930

ΕΠΙ ΚΕΝΟΤΑΦΙΟΥ

Ας αφήσουμε για λίγο την αποκτήνωση και την αβυσσαλέα υπεροψία των ζώντων για να καταλάβουμε την αέναη ακινησία των νεκρών μας.

Η πολύβοη σιωπή συντηρεί το δικαίωμα της μνημόνευσης και αντιστέκεται στην κατά κράτος νικώσα βαρβαρότητα της λήθης.

Σε αντίθεση με τον πολιτισμένο άνθρωπο που περιφρονεί τους κεκοιμημένους και διαπομπεύει την φροντίδα της ταφής,οι δούλοι της αρχαιότητας είχαν την υποχρέωση να θάψουν εικονικά τον σύντροφό τους,στην περίπτωση που ο αφέντης δεν επέτρεπε την ταφή του σκλάβου του.(μια συνηθισμένη και πέρα από τον θάνατο τιμωρία των δούλων στους ρωμαικούς καιρούς).

Για τις ψυχές εκείνων που χάθηκαν στην ξενητιά,είχαν οι Έλληνες κάποιες επωδές που ξαναφέρνανε τις ψυχές στην πατρίδα.

Σήμερα η  Εκκλησία ως γνήσια Μητέρα περιθάλπει επί κενοταφίου όσους "υπέστησαν θάνατον" στην θάλασσα και στα άβατα όρη,στους γκρεμούς και στα χάσματα,στις επιδημίες,στην πείνα,στους πολέμους,στην φωτιά

Ακόμη αγκαλιάζει κάθε πένητα και άπορο που δεν έτυχε φροντίδας και μνημοσύνων.

ΕΡΩΤΑΣ

Όλη τη νύχτα πάλεψαν απεγνωσμένα να σωθούν απ'τον
        εαυτό τους.
δαγκώθηκαν,στα νύχια τους μείναν κομμάτια δέρμα,
        δαρθήκανε
σαν δύο ανυπεράσπιστοι εχθροί,σε μια στιγμή,αλλόφρονες,
        ματωμένοι,βγάλανε μια κραυγή
σα ναυαγοί,που λίγο πριν ξεψυχήσουν,θαρρούν πως βλέπουν
        φώτα,κάπου μακρυά.


Κι όταν ξημέρωσε,τα σώματά τους σα δύο μεγάλα ψαρο-
        κόκκαλα
ξεβρασμένα στην όχθη ενός καινούργιου μάταιου πρωινού.

(Τάσος Λειβαδίτης)